Steeds meer elektrische fietsers staan open voor een helmplicht. Hoewel een meerderheid van de volwassen gebruikers nog altijd tegen is, neemt de weerstand af.
Vooral mensen die zelf een ongeval met de e-bike hebben meegemaakt, geven aan overtuigd te zijn van het nut van extra bescherming. Dat blijkt uit een grootschalig onderzoek onder bijna 26.000 leden van het Opiniepanel van het TV-programma EenVandaag, het nieuws- en actualiteitenprogramma van AVROTROS op NPO 1 en NPO Radio 1.
Ruime meerderheid van Nederlanders (83%) is voor
Het kabinet onderzoekt momenteel de invoering van een helmplicht voor jonge gebruikers van elektrische fietsen. Aanleiding daarvoor zijn de toenemende verkeersongevallen en de groeiende populariteit van met name snelle e-bikes en fatbikes. Uit het onderzoek blijkt dat een ruime meerderheid van de Nederlanders (83%) een dergelijke maatregel ondersteunt. Voorstanders wijzen onder meer op de hogere snelheden waarmee jongeren deelnemen aan het verkeer en het feit dat zij vaak minder goed in staat zijn risico’s in te schatten.
Ook ouders van minderjarige e-bikers reageren in meerderheid positief. Van hen spreekt 61% steun uit voor de maatregel. Wel leeft bij een deel van de ouders de zorg dat jongeren de helm niet consequent zullen dragen of dat zij als ouder verantwoordelijk worden gehouden voor eventuele boetes. Daarnaast wijzen sommige ouders op de beperkte invloed van een helmplicht op het gedrag van andere weggebruikers, dat volgens hen vaak de grootste bron van frustratie vormt.
Verdeeldheid onder volwassenen
De discussie over een helmplicht beperkt zich niet tot jongeren. Ook voor volwassen e-bikers ligt het onderwerp steeds vaker op tafel, mede omdat volgens cijfers van VeiligheidNL ook deze groep regelmatig betrokken is bij ongevallen. Toch blijft hier de weerstand groter: 53% is tegen een helmplicht voor volwassenen, terwijl 39% voorstander is. In 2023 lag dat aandeel nog op 31%. Daarmee is er een lichte verschuiving zichtbaar richting meer draagvlak.
Argumenten van tegenstanders zijn veelal dat een helm een kwestie van eigen verantwoordelijkheid moet blijven en dat verplichte maatregelen als betutteling worden ervaren. Voorstanders benadrukken juist de toename van het aantal ongevallen en wijzen erop dat het dragen van een helm kan bijdragen aan het beperken van hoofdletsel.
Normalisatie van het dragen van een helm
In de praktijk draagt momenteel slechts een kleine groep elektrische fietsers (17%) standaard een helm. Toch zien veel gebruikers dat het dragen van een helm langzaam gebruikelijker wordt in het straatbeeld. Sommige deelnemers aan het onderzoek verwachten dat de acceptatie verder zal toenemen wanneer er daadwerkelijk een helmplicht komt. Het sociale imago van de helm, dat voor velen nog altijd een drempel vormt, zou daardoor minder zwaar wegen.
